استفاده از موتور های برقی در همه صنایع ضروری است. برای عملکرد بهتر و محافظت از این موتور ها باید از تجهیزات خاصی استفاده کرد. یکی از این تجهیزات، تابلو برق مرکز کنترل موتور یا MCC است. ما در این مطلب قصد داریم به معرفی و بیان ویژگی های این تابلو، کاربرد ها و قسمت های تشکیل دهنده آن بپردازیم. پس تا پایان همراه ما باشید.
تابلو برق مرکز کنترل موتور چیست؟
همانطور که می دانید موتور ها از قسمت های مختلفی تشکیل شده اند. تمامی موتور ها باید انرژی الکتریکی یا برق دریافتی خود را برای انجام فرایند ها و عملیات های مکانیکی مورد استفاده قرار دهند. برای انجام درست این وظایف، موتو ها باید به طور مداوم مورد کنترل و حفاظت قرار بگیرند. انجام این کار بر عهده تابلو برق مرکز کنترل موتور است.
سیستم تابلو برق مرکز کنترل موتور از سیستم های مختلف برای کنترل موتور ها تشکیل شده است. امروزه استفاده از این تابلو برق مرکز کنترل موتور در صنایع مختلف رواج زیادی پیدا کرده است. همچنین برای حفاظت و کنترل بیشتر موتور ها، از نرم افزار ها در کنار سخت افزار ها استفاده می کنند. در میان تابلو برق ها، تابلو برق مرکز کنترل موتور با تابلو برق های معمولی متفاوت است.
یکی از این تفاوت ها در مدت زمان فعالیت این تابلو ها است. تابلو برق مرکز کنترل موتور به طور دائمی و همیشگی مشغول حفاظت و بررسی موتور ها هستند اما تابلو برق های معمولی اینطور نیستند. این دو تابلو در گستره سطح ولتاژ هم متفاوت هستند. تابلو برق مرکز کنترل موتور تا 15 کیلو وات توان فعالیت داشته اما تابلو برق های معمولی تا 400 کیلو وات هم می توانند فعالیت داشته باشند.
تابلو برق مرکز کنترل موتور که به اختصار mcc نامیده می شود، دارای محفظه های خروجی برای اتصال به تابلو های دیگر است. به علاوه دارای جعبه تقسیم و بخش قطع کننده مدار بوده که موجب توقف جریان خطا می شود.
از دیگر ویژگی های تابلو برق مرکز کنترل موتور، داشتن اتاقک های محفظه خروجی است که می تواند موجب کنترل و نظارت بهتر بر عملکرد موتور ها شود. از ویژگی های فنی تابلو برق مرکز کنترل موتور، می توان به قدرت اتصال کوتاه، استفاده از درجه حفاظت هایی مانند IP40 و IP54، جریان نامی تا 4000 آمپر و غیره اشاره کرد.
قسمت های مختلف تابلو برق مرکز کنترل موتور
تابلو برق مرکز کنترل موتور دستگاهی بسیار پیشرفته است که به کنترل عملکرد موتور ها می پردازد. این دستگاه از سه بخش اصلی تشکیل می شود. در بخش اول سلول ورودی قرار دارد که متشکل از کلید اصلی و مادر خواهد بود. این بخش متشکل از تجهیزاتی مانند نمایش دهنده ها، هشدار دهنده ها و کنترل کننده ها است. بخش دوم تابلو برق مرکز کنترل موتور، باس بار قدرت است. باس بار بعد از خروج از کلید اصلی از تمامی سلول ها عبور می کند. تغذیه سلول ها بر عهده شینه ها و کابل های ارتباطی است. بخش سوم شامل کشو های تغذیه موتور است. به عبارت دیگر این کشو ها معرف یا فیدر مدار محسوب می شوند.
تجهیزات مختلف تابلو برق مرکز کنترل موتور
با توجه به وظایفی که بر عهده تابلو برق مرکز کنترل موتور قرار دارد، باید از تجهیزات مناسب استفاده کند. یکی از این تجهیزات، رله اضافه بار است. زمانی که بار وارد شده به موتور ها بیش از اندازه استاندارد باشد، رله اضافه بار در تابلو برق مرکز کنترل موتور شروع به کار کرده تا از آسیب به موتور جلوگیری کند.
مدارشکن در تابلو برق ها نیز می تواند در زمان ورود بار بیش از اندازه باعث قطع مدار شوند. از کنتاکتور های مغناطیسی موجود در تابلو برق مرکز کنترل موتور برای قطع جریان و متوقف کردن موتور ها و یا راه اندازی مجدد آن ها استفاده می کنند.
زمانی که نیاز است سطح ولتاژ در مدار قدرت بیشتر از مدار کنترل باشد، از ترانسفورماتورها برای این کار استفاده می کنند. رله تاخیر زمانی می تواند به تنظیم خودکار زمان پرداخته و موجب عملکرد بهتر تابلو برق مرکز کنترل موتور شود.
یکی دیگر از تجهیزات مورد استفاده در تابلو برق مرکز کنترل موتور، باس بار است که وظیفه تامین و توزیع نیروی مورد نیاز موتور ها را بر عهده داشته و از فلزاتی مانند برنج، مس و غیره ساخته می شود.
تابلو برق مرکز کنترل موتور چه کاربرد هایی دارد؟
از تابلو برق مرکز کنترل می توان در صنایع مختلفی از قبیل صنایع ساخت خودرو، صنایع نفت و گاز، صنایع مصالح ساختمانی، صنایع تولید شیشه، صنایع ساخت و تولید کاغذ، صنایع غذایی، صنایع بهداشتی و دارویی و غیره استفاده کرد. با استفاده از تابلو برق مرکز کنترل موتور می توان به کنترل عملیات های مختلف پرداخت. نحوه راه اندازی موتور ها در صنایع مختلف بسیار مهم است.
بهترین روش برای راه اندازی موتور ها راه اندازی پله ای یا تدریجی است. با استفاده از این روش آسیب کمتری به موتور ها وارد می شود و باعث افزایش طول عمر آن ها خواهد شد. با استفاده از تابلو برق مرکز کنترل موتور می توان به انجام این روش برای راه اندازی موتور ها اقدام کرد. از دیگر کاربرد های تابلو برق مرکز کنترل موتور، معکوس کردن دور موتور ها است.
این کار نیز مانند راه اندازی تدریجی، باعث بهبود عملکرد و افزایش طول عمر دستگاه ها می شود. انجام این کار فقط با استفاده از تابلو برق مرکز کنترل موتور امکان پذیر است. متوقف کردن موتور نیز از دیگر کاربرد های مهم mcc است. ممکن است در برخی مواقع برای جلوگیری از بروز حوادث نیاز به متوقف کردن ناگهانی موتور ها خصوصا در ماشین آلات صنعتی داشته باشید. با استفاده از تابلو برق مرکز کنترل موتور به راحتی می توان این کار را انجام داد تا از آسیب به موتور، اشخاص و غیره جلوگیری شود.
نکات مهم برای نصب تابلو برق مرکز کنترل موتور
همانطور که می دانید نصب و راه اندازی همه تجهیزات و وسایل الکتریکی حساسیت ها و نکات مخصوص به خود را دارد. نصب و راه اندازی تابلو برق مرکز کنترل موتور یا MCC نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود. در هنگام نصب باید برخی نکات را همواره مدنظر قرار داد. اولین و مهمترین نکته، نوع برق مصرفی است. باید از اتصال موتور به برق مطمئن باشید.
بهتر است از تابلو برق مرکز کنترل موتوری استفاده کنید که توانایی متوقف کردن موتور، راه اندازی موتور و معکوس کردن چرخش موتور را داشته باشد. مکانی که برای قرار دادن تابلو برق مرکز کنترل موتور انتخاب می کنید، ترجیحا باید سربسته یا سرپوشیده باشد تا از آسیب های احتمالی به این تابلو جلوگیری شود.